И во Новата 2021 година магазинот „Анторис“ ја продолжува соработката со писателот Томислав Османли. За почеток на оваа година, во која сите се колнеме, надевајќи дека ќе ни биде подобра од претходната, што нема да и биде многу тешко, го пренесуваме неговиот расказ „Внатрешно исчезнато лице (Каде е господин Шефот?)“, кој е објавен во рамките на наградуватата книга „Парадоксион“.

Нека не ве загрижува должината на расказот. Таа е само гаранција дека ќе уживате во хумористично-сатиричен сензибилитет во кој е пишуван…

***

Р а с к а з
Томислав Османли:

ВНАТРЕШНО ИСЧЕЗНАТО ЛИЦЕ

(Каде е господин Шефот?)

Поминаа веќе три дена откако претседателот Усти­јан Поп-Трајков беше исчезнал во неговата канцеларија. Немаше објаснение за тоа исчезнување со оглед дека се случи без навестување и без посебни знаци и индиции, во точно неопределено време, некаде утринските часо­ви на инкриминираниот ден Петок, тековната година.

Ис­чез­натиот шеф на државата последна го виде него­ва­та лична секретарка, 42-годишната Хилде­гард Тодевска-Шварм која тој Петок, според  востанове­ниот обичај, точно во 8:05 часот на Претседателот му сер­вираше чај од мајчина душица со тенка фелка лимон и три органски кекса, едвај наоѓајќи место за малиот по­да­валник со филџанот, на огромното претседателско би­ро преполно со документи, куп закони и акти на име­ну­вања што го чекаа неговиот потпис, потоа книги, знаменца, три фиксни специјални и неколку мобилни те­лефони, рамки со лични фотографии, статуетки и по­голем број различни сувенири подарени од други ше­фо­ви на држави и важни странски гости, лаптоп и два неот­ворени таблета, држачи со златни пенкала и пет-шест вонсериски, ексклузивни рачни часовници добиени од домашните деловни луѓе секогаш со истото објаснение, „во знак на мало внимание“…

Потоа, со незгаснатата про­фе­сионална насмевка, Тодевска-Шварм се повлече во сво­јата канцеларија, за во претседателскиот кабинет од­ново да влезе дури во 10:50, за да го потсети претсе­дателот Устијан Поп-Трајков на обврската за примо­пре­давањето на акредитивите на веќе отпоодамна наи­менуваниот, вонреден и во суштина сѐ уште неопол­но­моштен амбасадор на Никарагва во нашата земја кому веќе два пати му ја одложуваа инаугурацијата поради презафатеност на Претседателот… И тогаш, Тодевска-Шварм констатира дека чајот кој сѐ уште испаруваше, ос­танал недопрен, бисквитите некаснати; и дека Прет­се­дателот го немаше во кабинетот.

Таа, логично, си помисли дека шефот на државата, како и обично пред церемонијалните обрски, престојува во својата приватна бања, па професионалната Хил­де­гард Тодевска-Шварм дискретно потчукна на вратата од претседателскиот тоалет и на невиливиот шеф, како и секогаш кога тоа сакаше да го стори со пријатност, со својот стегнат алт, љубезно потпевнувајќи му соопшти: „Господине Претседателееее! Уште десет минути до ак­редитивитееее!“… па, според правилата од обуката за прет­седателска лична секретарка која ја доби на повеќе­месечен специјалистички курс во една пријателска странска земја, таа ја затвори тешката врата од прет­се­дателскиот работен кабинет и се врати во својата канце­ларија. Потоа – според прецизната нотација од детал­ни­от записник составен по повод исчезнувањето на Прет­седателот – таа во кабинетот одново влегла во 10:57, пред самиот почеток на примањето на никарагванските дипломатски акредитиви во оближната свечена сала, и откако три пати со прекини почукала на вратата од тоа­летот, исто така според инструкциите од странскиот стру­чен тренинг, Тодевска-Шварм внимателно ја подот­ворила вратата од најинтимните простории на Претсе­дателот, почнувајќи да стравува за здравствената сос­тој­ба на инаку само педесетипетгодишниот Устијан Поп-Трајков,  по што „силно се изненадила“ кога забе­ле­жа­ла дека бањата била празна, но воедно „конс­та­ти­ра­ла и дека претседателскиот тоалет, видно од фактич­ката состојба, останал комплетно неупотребуван“.

Потоа, Хилдегард како доблесна, совесна и обучена лична (па дури и лична!) секретарка, „но и со доза на ли­чен однос кон тој оригинален човек“, како што по сопс­т­вено инсистирање, додатно нагласила во нејзината за­пис­ничка изјава, „вознемирено почнала да го бара ис­чез­натиот Претседател на сите можни места во работ­ниот кабинет“: најнапред под големото биро од богато изрезбано ореово дрво, во секој од повеќето темни и длабоки плакари, „ѕирнувајќи неколку пати дури и зад от­ворените врати на претседателскиот кабинет“, од лично искуство знаејќи дека почитуваниот Устијан Поп-Трајков „приватно, многу ја сака и ја практикува шега­та“, па „не ретко прибегнува токму кон неочекувани и из­не­надувачки ситуации со кои веројатно сака да нѐ релак­сира и забави, а на кои потем самиот мошне слатко им се смее“. Така стоше забележано во подоцна сочинетиот детален записник, но на тоа му претходеа минути и часови на неизмерни стресови и нервози. Накусо, од Претседателот немаше ни трага ни глас.

Кога тоа дефинитивно и веќе избезумено го конс­татира, Хилдегард Тодевска-Шварм итно го аларми­раше шефот на кабинетот Еразмо Филчев којшто, и онака со сенка на  стар бирократ на лицето, истиот миг до­датно побледе, а потоа заедно со него, се бувнаа во канцеларијата на шефот на личното обезбедување на претседателот м-р Ненад Бламски, затечувајчи го во оби­дот да загризе во крупното парче топла пастр­мај­лија, кое само што му го беа донеле неговите опера­тивци. На алармот од шефот на кабинетот и на личната секретарка на Претседателот, Бламски одреагира брзо и професионално, дури инстиктивно – со оглед дека и са­миот помина експертски странски обуки врзани за одго­ворната позиција која му беше доверена од соодветната управа на Министерството за внатрешни работи, дела и кривично-правни недела, а од неодамна, и асистентура на еден од приватните универзитети, со оглед дека неш­то пред тоа магистрира на стручната тема „Изнена­ду­вањето како безбедносен фактор – странски искуства“.

Така, во свеста на добро обучениот асс. м-р Бламски ми­гум се појави Прирачнкот за кризни состојби којшто со електронска брзина се отвори во поглавјето 133 „Исчез­нување на заштитениот субјект“ на чија содржина Бламски брзо се потсети и веднаш ментално го затвори, а потоа и отфрли, како и пастрмајлијата која во отсуд­ниот момент ја отфрли и физички и, следен од избезу­ме­ната Хилдегард Тодевска-Шварм и веќе сосем обес­крвениот Еразмо Филчев, излета од својата канце­ла­рија.

На ова место сакаме да укажеме дека при таа ди­намична активност, магистер Бламски со крајот на доб­ро обученото око забележа дека пастрмајлијата падна на лицето, а мастрафот шласна и се истури врз принтот од денешниот дневен извештај за успешно спрове­ду­ва­ните безбедносни активности кој, уредно изготвен уш­те од вчера, го чекаше неговиот потпис и испраќа­њето до надлежната управа, нешто подоцна во работ­ниот ден. При тоа на врвно обучениот безбедносен екс­перт му блесна службената, административна мисла: „сега пак ќе треба да се еба’ам  со пишување скроз нов из­вештај“, и втората, покреативна, инаку забележана и ка­ко наслов во неговиот неодамна прилично успешно од­бранет магистерски труд: „Марфи сепак беше во право!“.

И беше, искрено речено! – подоцна, потонат во дл­а­­боки размисли теоретски, анализираше безбеднос­ниот експерт Бламски – иако Марфи е странец, а ситуа­ци­јата со изчезнувањето на Претседателот беше ориги­нално наша, сосем домицилна! Затоа Марфи беше во пра­во, ама на начин кој никому, дури ни на плевата странски консултанти, експерти и едукатори што се мат­каа по земјичево, сé до случајот со претседателот на оваа држава, не им беше ни од далеку познат. ОК, таму прет­седателите можеше да ги снема, ама логично и об­јас­нливо, главно во атентат, и тоа ти е, човече, без­бед­носно чиста ситуација, или при државен удар со бутање на шефот на државата во специјално обезбеден апс или пак во обичен бајбок… ама види ти кај нас; кај нас ситу­а­цијата беше обратна: Претседателот ни исчезнува во сопствениот кабинет, без трага и без глас, како да про­пад­нал во земја или, боже ме прости, како да го кид­напирале вонземјани.

Не треба посебно да се опишува збунетоста и возбудата која во редовите на државниот врв ја внесе исчезнувањето на претседателот Устијан Поп-Трајков, без оглед што тој, познат по повеќе љубовни и малку  по­мал број коруптивни афери, и не беше особено омилен во јавноста, иако – од не сосем јасни причини, повеќе па­ти се покажа дека им одговара на нашите странски парт­нери, па според тоа и на раководството на владејачката партија…

Откако одново сите горе спомнати, му се испоизви­ни­ја на амбасадорот на Никарагва дека Претседателот „не се чувствува добро“ и, по неговите темпераментни ла­ти­но-американски протестирања и два израза за кои се правеа дека не разбраа оти  се сочни пцости на шпан­ски, едвај го откачија испраќајќи го до неговиот автомо­бил со никарагвански знаменца, во кој го сместија пов­то­рувајќи му да не се грижи, дека сѐ е во најдобар ред и дека церемонијата на примањето на неговите акре­ди­ти­ви ќе се одржи „as soon as possible“, на што тој одговори „atraparte mi polla!“, што тие исто не го разбраа, но во се­кој случај, откако амбасадорот си замина, и овојпат неа­к­редитиран, тие конечно можеа да пристапат кон те­ле­фонско алармирање на преостанатиот дел од  држав­ниот врв…

„Погледавте ли добро низ кабинетот?“ – возбудено им викаше по специјалниот телефон премиерот Јасен Ро­зовски – „Мене минатиот пат ме испрепадна, искокну­вајќи од зад државното знаме! Се  смееше и, онака алер­ги­чен на сѐ, истовремено киваше од правот собран во големото полиетиленско државно знаме. Видете сега зад знамето на Унијата; тоа е свилено, а Устијан фала богу ич не е алегичен на свила!“.

Но, Претседателот Устијан Поп-Трајков, кој и са­миот имаше обуки во неколку битни земји на Унијата – го немаше дури ни во тој дел од претседателскиот кабинет.

Инспектори и форензички екипи на минис­терс­т­вото за внатрешни работи, дела и недела набрзо ја преп­лавија претседателската зграда: ги испитуваа врабо­те­ните, гледаа во мапите и ги прегледуваа тајните ходни­ци и пасажи на кабинетот и на целата зграда, фотогра­фираа, пиеја кафе врз кафе, па кога работата се одолгов­лече, свртеа и на виски, па собираа отисоци и друг матријал (еден инспектор дури собра златен часовник од претседателското биро, ама утредента, по дојавата на надобудната  Шварм виде-не виде, го врати на место), и сѐ со цел макар да го осветлат, ако веќе не и да го решат мошне непријатниот случај. Тие како ис­кус­ни профе­сио­налци знаеја дека вакви крупни случаи кај нас не можат да ги решат дури и нашите експертски странци. Или странски експерти, сеедно!

 *

„Требаше бе повеќе да внимавате на него. А не да не знате каков е! Цел мандат само проблеми прави!“ – нер­возно извика Јасен Розовски откако ја спушти слушал­ка­та од специјалниот телефон по разговорот со пот­прет­се­дателот на комесарот на Унијата, инаку потврден при­ја­тел на земјата, почитуваниот Кристијан Вандер­копф.

„Розовски, тоа навистина го рече колегата Вандер­копф, или се работи само за  ваш коментар?“ – бирократ­ски пипаво и лепливо праша министерот за надвоешни работи.

Премиерот го пречу злобното прашање. Инаку, тој го беше собрал тесниот владин кабинет токму во прет­седателската канцеларија на необјаснливо исчезнатиот Устијан Поп-Трајков.

„Тоа сега е најмалку важно“ – смирувачки искомен­тира министерот за внатрешни работи, дела и недела, кој се сметаше за десна рака на Розовски, обидувајќи се да остави впечаток дека застанува на страната на видно вознемирениот премиер – „Сега треба да го решиме слу­чајот, а прашањето на вина ќе го оставиме за подоцна!“

Совесната Хилдегард Тодевска-Шварм дискрет­но шмркна покажувајќи искрена, дури и лична загриже­ност за состојбата, шефот на обезбедувањето Ненад Бламски невино ги собра усните и незаинтересирано пог­­ледна преку прозорецот, а шефот на кабинетот Ераз­мо Филчев немоќно ги рашири рацете, во знак на немо ис­чу­дување, и потоа тивко, но сепак чујно, додаде: „По­веќе од ова не беше возможно“.

„Оди кажи им го тоа на оние од Унијата! Еве, веќе почнаа да ми тријат сол на  глава!“  – нервозно шетајќи по просторниот претседателски кабинет викаше преми­е­рот Розовски – „Кај најде, бе, сега да ни го приредува ова! И баш сега! Кога сме пред крајот од  почетокот на пре­­говорите за влегување во Унијата?!“.

Премиеро Розовски со право беше вознемирен. Тој очекуваше токму наредната недела по којзнае кој пат да отпатува во седишето на Унијата и одново, но овојпат со повеќестрано и прилично сериозно навестен позитивен исход, да ја подотвори етапата на почетното финали­зи­рање на преговорите за статусот на земјата кон нејзи­ното пристаување… итаканатаму… важно, во големиот сојуз на напредните држави на континентот.

 

„Даааа…“ – со кренати веѓи и карактеристичниот, sordo и монотон глас, со еден вид стратегија на пајак, се надоврза министерот за надворешни работи, инаку член и кандидат на коалициската партија во владата без чии два пратеника Розовски не можеше да обезбеди пар­ламентарно мнозинство  – „Ова лесно може да ни го од­­ложи процесот на кој толку напорно работевме… доз­во­лете да кажам: особено јас. Господа, киднапирање на шеф на држава, знаете, онаму, Горе, сигурно е дека ќе го сфа­тат како израз на недоволни капацитети на една власт…“

„Како, бе, киднапирање?!“ – енергично извика пре­ми­е­рот Розовски сакајќи веднаш да ја скине пајаковата мрежа која околу него и овој пат почна да ја плете министерот за надворешни.

„А да прогласиме воена состојба?“ – конечно успеа да дојде до збор министерот за повеќенационална од­брана.

„Ти затни ја муцката!“ – му се вдаде премиерот Ро­зов­ски – „…и оди конечно заврши го курсот за вонредни состојби оти ќе ни пропадне грантот од Унијата што го искамчив специјално за тебе!“

Министерот на мултиетничка одбрана на тоа так­тич­но се повлече, не сакајќи додатно да го иритира премиерот кој, сите знаеја, беше негов баџанак, и кој по­ради таа деликатна семејна релација, и пред се’ поради навалувањата на сопругата и нејзината постара сестра, за мир в куќи на баџанакот му обезбеди од цивилно ли­це на служба во армијата ангажиран со договор за дело за набавка на вентили, сифони и водоводна галантерија по касарните, да стане министер за одбрана, секогаш гле­дајќи да му овозможи едукации и специјализации, ме­ѓу другото и за што помалку да го гледа било   дома, во владата, а најмалку пред микрофоните кајшто се истакнуваше со изјави на кои прес службата мораше да дава исправки…

„Премиерот е, јас би рекол, во право“ – како и обич­но, смирувајќи ги возбудените страсти и со блага инкли­нација кон шефот на владата, како и обично, инсис­ти­рајќи на она свое „јас“, изјави неговата десна рака, ми­ни­с­терот за внатрешни дела и недела и потоа, обиду­вај­ќи се да каже и нешто поодредено, додаде: „Во секој слу­чај, ова е сериозна работа која ние темелно треба да ја испитаме!“

„А од кај, жив ти леба, знаеме дека е киднапирање? Од каде?!“ – не престануваше возбудено да вика Розов­ски мислејќи на подлата сугестија од sordo министерот кого тој никогаш не го потценуваше, зашто знаеше дека додека си рекол „провизија“, „кекс“ или само „секс“, паја­кот можеше на екс да му сплете и опасна домашна, не само меѓународна мрежа – „Може сам си заминал! Се се­ќа­вате ли, бре луѓе, дека лани пред меѓународната сред­ба на воени експерти од регионот, ни ја спрашти со онаа швалерка за која откако се врати, ми бараше дирек­тор­ско место во агенцијата за технички напредок!“ – по што во просторијата се чу зајакнатото цимолкање на доб­лесната Хилдегард Тодевска-Шварм која и тогаш дожи­веа прилично голем стрес барајќи го ненадејно исчез­натиот претседател, но и присетувајќи се дека име­ну­ваната личност беше нејзина втора братучетка која Прет­­седателот ја запозна при посета на братучетката, дој­дена во секретарската канцелари пред кабинетот „на кафе кај роднината“, па испушти уште две брзи воз­дишки, кога ја долови сликата на насмеано загледаниот Устијан, долгите и убаво обликувани нозе на нејзината братучетка…

„Тогаш, Премере, јас веднаш ви јавив каде се беше упатил Прет…!“ – брзо одреагира шефот на обезбе­ду­ва­ње­то Ненад Бламски.

„Па, што не јавиш и сега!“ – наврапито го прекина превозбудениот премиер.

Министерот за внатрешни дела му даде строг знак на Бламски да замолчи, а на премиерот благ ишарет да биде внимателен, на што Розовски едвај се совлада и за­душен од нервозата која веќе го преплавуваше, клапна на претседателската фотелја ја разлабави краватата и само одмавна со рака.

„Премиере, многу убави ти личи местово!“, се обиде, како и секогаш утнато, да му се додвори баџанакот.

„Да бидеме достоинствени во овие тешки моменти за државата“, дискрено и патетично повика на одме­реност бледиот Еразмо Филчев кој добро знаеше дека мал­ку потешки зборови најдобро можат да ја смират општата возбуда…

„Абе ај престани да збориш како да умрел човекот!“ – викна Розовски од претседателската фотелја, мислејќи тука пред сé на министерот за надворешни – „До пред неколку саати жив и здрав…“

„…сега исчезнат во непознат правец!“ – се обиде да на­п­рави шега министерот за надворешни – „Патем не ви су­­герирам да седнувате на таа фотелја. Сѐ уште е рано за тоа,,,“

„Да“ – се јави дипломатски Еразмо Филчев – „вни­мавајте Премиере, мислам дека инспекторите пред мал­ку ја премачкуваа со прашок за отисоци!“, на што Јасен Розовски стана и со дланка неколку пати се распраши по задникот, по што се чу некакво придушено и далечно кивање.

„Момент! Ова ми личи на кивањето на претседа­те­лот!“, вчудовидено потстана личната секретарка То­дев­ска-Шварм, најнапред смирена со нема гестикулаци­ја од шефот на кабинетот, а потоа и од Министерот за мул­ти­национална одбрана:

„Добро сега… да избегнуваме сентиментални изли­ви во вакви ситуации!“, рече тој и погледна под око кон Розовски.

„Така е!“, овој пат за чудо му потврди Розовски.

И само што го кажа тоа, дојде нова изјава:

„А, ако се работи за план за несакано самоубиство?“ – се обиде да каже нешто и м-р Ненад Бламски и откако врз него падна презрителниот бесен поглед на пре­мие­рот, додаде – „Мислам… малку треба за човек да се штук­не од умот“

„Ти да ќутиш! Мене таквите како тебе во Службата ќе ме штукнат од умот“ – одново му се вдаде неговиот ино­­косен шеф, министерот за внатрешни работи и сл. – „А, колку за твојата одговорност, тоа топрв’ ќе го дику­тираме!“

„Абе какво самоубиство!“ – викна премиерот – „Чое­кот си нарачал чај, најнормално као и секој ден…“

„Да, ама од мајчина душица!“ – неочекувано се јави Хилдегард во општиот раговор.

„Да, де! Што врска има од која тревка чај пиел !“ – се сецна премиерот.

„Па, затоа што обично Претседателот пие боли­вач, знаете поради уринарната инфекција која повремно му се јавува…“ – објасни Трајкова-Шварм – „Мајчина ду­ши­ца пие кога е вознемиерен! “

„Ееееее!“ – своето монотоно sordo се јави минис­те­рот со еден вид пајакова ономатопеја.

„Што, бе, ’ееее!’?!“ – не додржа Розовски – „Кој нара­чува топло чајче ако има намера да се убие?! Кој!“

„Па каде е тогаш човекот?“ – со прашање му возвра­ти министерот, забрзано почнувајќи да каса откако увиде дека Розовски е фатен во општата мрежа – „Белки не испарил како, боже ме прости… мајчина душица!“

„Испарил, испарил!“ – итро му одговори Јасен Розов­ски – „И не му е прв пат. Каде беше на коференцијата на организацијата за безбедност и соработка кога требаше да ја отвори? Испари! Ти му го читаше говорот, така?!….“

„Јас предложив да го читате Вие“ – одговори минис­терот продолжувајќи ја својата плетка – „Но со оглед дека говорот беше на англиски, морав да презема јас…“

„А на меѓународниот форум за човекови права? Каде беше тогаш драгиот Устијан? Испари! Кој читаше тогаш? Јас! На отворањето на саемот за информатички мебел? Он испари, на место него читав – јас! На прес кон­фе­ренцијата по неговиот сопствен избор за претсе­да­тел? Едвај го вратив од испарувањето само да каже два-три збора благодарност; и кој збореше… пак јас! Така ли беше, или не?!“

Во тој момент во просторијата, сосем неочекувано, забрзано чекорејќи се втурна министерот за култура:

„Вистина ли е, колеги драги?! Само што ги дознав непријатните вести. Кажете дека не е вистина! Ве молам кажете ми дека не…“ – ширејќи ги рацете во ôд, егзал­ти­рано на кабинетската сцена настапуваше министерот за култура, до неодамна втор кореограф во националниот балет.

„Ти, бе, што мајка бараш тука?! Кога културата била вклучена во тесен владин кабинет?“ – го пресече среде нас­тапот премиерот Розовски, превидувајќи го последо­вателниот предупредувачки ишарет на својата поли­тички Десна рака, министерот за внатрешни работи и други дела.

„Извинете господине Премиер, но јас не барам ни­как­ва мајка, туку мојот вујко. Вие знаете дека претсе­дателот Устијан Поп-Трајков е брат на мајка ми Доб­рила.  Мене живо ме интересира што да ѝ кажам на моја Добрила за исчезнатиот брат. Освен тоа, претседателот на државата требаше да го отвори Саемот на модна култура и јас сега навистина не знам што да правам“ – со полуплачлив тон рече  министерот за култура.

„Не знаеш, а?! Е баш сега за тоа зборев!“ – му се внесе Розовски во лицето – „Ако веќе го нема вујко ти, тука сум сѐ уште јас! Јас, бе, ќе го отворам и тој саем!“

„Па, да!“ – не издржа коалицискиот министер и тивко, колку да го чујат само најблиските, монотоно го поткасна премиерот – „Кога веќе не е на англиски!…“

„А ти“ – продолжи Розовски – „подготви ми го текс­тот и пази да не се повторат оние балетски изрази како на театарскиот фестивал лани, дека во театарот прави­ме мајсторски пируети, а во културата напредуваме со еленски скокови.“

„А што фали на тие изрази, молам! Па сѐ е тоа му­зичко-сценска дејност.“ – навредено рече министерот за балетска култура.

„Тоа што не сакам и писателите да ме плукаат како глумците и режисерите после оној музичко-сценски го­вор!“ – бесно откина Розов.

„Како што милувате!“ – тивко и каприциозно рече министерот за култура и по неуспешниот настап, со неколку чекори изведувани en arrière, се повлече меѓу епизодните учесници во овој колективен настан.

Министерот за внатрешни дела и недела недо­вет­но ги крена веѓите и – во намера да ја да ја премости нап­регнатата атмосфера која веќе се закануваше со рас­пад на коалицијата, со нужно паѓање на владата и што е најважно со губењето на неговото министеско место – навидум спокојно праша:

„Издадовте ли соопштение дека Претседателот е на краток одмор и тоа во земјава?“

„Издадовме господине министре! Сѐ е во најдобар ред!“ – застанувајќи во став мирно му изреферира ше­фот на личното претседателско обезбедување асс. м-р Бламски.

Во најдобар ред, а?! “ – не издржа Јасен Розовски и му се истури на шефот на обезбедувањето – „Ти мене лич­но ќе ми одговараш што сѐ е во ваков најдобар ред, разбра ли?!“

„Разбирам!“ – војнички строго одговори магистер Бламски, иако за миг му се стемни пред очи, најмногу поради постојаните навреди од премиерот, а во добар дел и поради тоа што утрово остана гладен, па почнаа да му играат навежбаните бицепси, да му се стискаат сто­мачните мускулни плочки, во лицето му јурна крв и за миг (ама, сепак, само за миг!) ги заборави сите странски кризни обуки и инструкции, и преплавен од поривот да му скокне на Розовски и да го грабне за врат со едната рака, а со другата да го толчи по залижаната тиква, сѐ додека и тој не стане црвен наместо розов; па, за да се смири, силно ги стисна разиграните бицепси, трицепси и глутеуси и длабоко во себе изрече пцост која не е пристојно тука да се спомнува ни како внатрешен текст и интимна мисла.

Сепак, на крајот комплетно се совлада знаејќи дека доколку го изначука премиерот, во ова ат­мосфера може да ја падне и владата, а со тоа и неговиот договор со деканот на Факултетот за право и без­бед­ност на најновиот приватен универзитет „Нов дом“, нај­напред да докторира на проширената тема „Изнена­ду­ва­њето како безбедносен фактор – странски искуства, 2“, а откако би го унапредил син му од курир на каби­не­тот, во канцелариска служба, Бламски да биде избран, директно за редовен професор на „Нов дом“.

„Соопштението веќе е објавено во средствата за јав­но информирање“ – со инстикт на искусен бирократ, ту­ка за среќа се јави Еразмо Филчев користејќи се со ста­рата терминологија зашто, единствено тој немаше по­ми­нато обука за висок администратор во странство, ту­ку имаше завршено виша административно-политичка школа во поранешниот систем. Падне ли владата, за не­го беше сеедно, ќе оди час поскоро во пензија која особе­но како што течеше мандатот на непредвидливиот Ус­тијан Поп-Трајков, тој сѐ почесто си ја посакуваше. Хил­дегард, со која особено по нејзиниот развод со стран­скиот специјален едукатор Себастијан Шварм, го врзу­ваше колегијална блискост базирана за опитот дека се­ко­­гаш е добро да си близок со личниот персонал на прет­пос­тавениот, особено на Претседателот, искрено го со­ветуваше да издржи уште извесно време, зашто во кабинетска работа според општа оценка тој е како риба во вода, а неговото искуство му е неопходно и на каби­не­тот, како впрочем и неговото покровителство, нејзе лично.

„Се извинувам!“ – повторно се јави министерот за надворешни – „А ако, спротивно од соопштението, се ис­пос­тави дека одморот на Претседателот е…  подолг?“

Премиерот Розовски сакаше да му одговори дирек­тно дека во тој случај слободно може да му се фати за подолгиот одмор на Претседателот, и дека освен тоа веќе нема да биде министер за надворешни, ни член на владата, туку лево сметало во некоја од агенциите, па ако не му се допаѓа, слободно може да му плукне под барокниот прозор… но! – за љубов на владејачката коа­лиција и на својата премиерска позиција, рече само: „Во секој случај имаме уште два дена од викендот за рас­чистување на немилиот случај! Ајде сега, секој по својата работа.“

И со оглед дека веќе беше ручек-време, секој од нив си замина дома, не давајќи да им се расипе претходниот план за петочното попладне и за викендот кој штотуку им почнуваше – како ним, така  и на народот на држа­вата со која тие, благодарејќи пред сѐ на странските обуки и остручнувања – како-така, горе-долу и на тоа слично, раководеа.

 *

Помина еден месец откако претседателот на држа­вата исчезна во својот кабинет, а сите обиди да се про­најде не само тој, туку каква  било трага во врска со него­вото исчезнување останаа попусти. Секоја недела шефот на претседателскиот кабинет Еразмо Филчев добиваше задача, и неа педантно ја реализираше, до медиумите да испраќа соопштенија за продолжениот неколкудневен, потоа и целосен годишен одмор на претседателот Устијан Поп-Трајков. Во последното соопштение истата вест беше надополнета и со пропуштената причина за продолжениот одмор: „поради исцрпувачката работа на претседателот на државата“. По катастрофалната посета на премиерот Розовски на седиштето на Унијата, на која одново беше одложен почетокот на крајот од преговорите за идното зачленување во Унијата за што исчезнувањето на Устијан беше земено имено како главен аргумент:

„Што правите со исчезнатиот претседател?“ – само што ја отвори средбата со Јасен Розовски и неговата делегација за крајот на почетокот на преговорите за прид­ружување во Унијата, рече Кристијан Вандеркопф, инаку наш осведочен пријател во високите структури во странство, со топол, доверчин тон.

„Сѐ уште нема ништо. Човекот исчезна како да се стопил со воздухот“ – со ист тон му одговори нашиот премиер.

„Не можете да бидете дури ни идни членови на на­ша­та Унија до колку вака ноншалатно си ги губите прет­се­дателите и тоа во текот на процесот“, пријателски му рече Кристијан Вандеркопф, при што наиде на дискрет­ното одобрување на коалицискиот пајак од домашното министерство за надворешни работи кој пак тој процес и го водеше.

„Ние мислевме… да ве замолиме да ни испратите експерти да го испитаат случајот“ – со нелагодност рече Розовски.

„Нови експерти?!“ – ги крена гласот почитуваниот Кристијан Вандеркопф – „Па немаме веќе ресурси да ги плаќаме… Поради бројот на нашите стручњаци кои ра­бо­тат кај вас постои опасност да го пробиеме и пред­ви­де­ниот буџет од ставката „надзор и помош со прет­кан­дидатите за идно вклучување во нашиот голем Сојуз.“

„Па сега…“ – пропелтечи премиерот Розовски – „ако откривањето на претседателот Устијан е толку важ­но, можеме ние да ги платиме вашите експерти, само вие согласете се…“

„Како тоа, дали е важно!“ – спокојно, но енергино от­се­че нашиот најголем пријател Кристијан Вандер­копф – „Клучно е. Со тоа покажувате цврстина на безбед­нос­ниот систем, на страна одговорноста во зачувувањето на непомерливите уставни институции и вредности…“

„Секако, секако!“ – неуверливо рече Розовски кре­вај­ќи го погледот во воздух и во обид да покаже како Устијана го појма како уставна вредност  – „Мислам дека ќе ни требаат експертски обуки и на тој план. Ние сме спре­мни да ги платиме…“

„Ќе видам што можам да сторам, имам човек кој доб­ро ја познава ситуацијата кај вас на теренот и е екс­перт за кризни ситуации “ – рече Кристијан Вандеркопф со пијателски и доверлив тон со кој и досега ги беше освоил симпатиите на нашите делегации – „Вие знаете дека за вас неколку пати сум ја заложил и сопствената политичка кариера, нели?…“

„Ние повоторно ќе умееме да ви возвратиме!“ – дип­ло­матски внимателно одговори пајакот со својот моно­тон sordo глас.

„Да, нема проблем…“ – веднаш прифати Јасен Ро­зовски – „Ние за тоа уште еднаш ќе ви платиме“ … со што ги предивика презривите погледи на странецот и на – домашниот пајак.

Ете, така заврши таа средба на која ни беше одреден нов рок за почеток на крајот на преговорите… по про­наоѓањето на Претседателот на државата, кој веќе по­долго време беше една особена, чисто кабинетски ис­чез­ната, уставна вредност.

Еден од тие денови кои власта во републиката ги живееше без својот прв човек и кои, по укажувањето на почитуваниот пријател Кристијан Вандеркопф почнаа да се именуваат уставна криза, што, рака на срце, не се ни чувствуваше во јавниот живот, во кабинетот на премиерот Јасен Розовски се најави популарниот ас­тролог, јасновидец и медиум Коки Лунов. Беше тоа вед­наш по враќањето од неуспешните преговори со Уни­јата, значи во вистински момент, имено токму во време кога Розовски сериозно размислуваше на нацијата да ѝ ја соопшти горчливата вистина дека е останата без прет­седател, којшто – си го диктираше во себе клучниот дел од соопштението – „дамно е заминал во сѐ уште не­поз­­­нат правец, па сходно на тоа не е познато кога ни дали од таму воопште и ќе се врати“.

Планираше пресврт во кој прво ќе го смени  минис­терот за внатрешни работи што божем му е Десна, а во суштина работите си ги води на своја рака, потоа да го казни Ненад Бламски, тоа говедо со фалц-магистратура обвинувајќи го „за комплетно губење на шефот на држа­вата“ и да го опичи и потресе барем со една условна каз­на, па да му врати и за најновите озборувања против него, и за стресовите што со небудноста му ги приреди. Потоа замислуваше да ја зацврсти коалицијата со оној пипав ама опасен пајак кому ќе му ја понуди својата по­зиција во замена за поддршка на неговата кандидатура за иден претседател на републиката, и потоа, на тие основи и комбинаторики и демократски процедури што му изгледаа добро смислени, да ги распише изборите за нов претседател, имајќи се тука предвид, се разбира, себе си како единствен кандидат.

Во тој план астрологот Крсте Лунов совршено се вклопува, со оглед дека може да изработи хороскопи и јасновидства во кои ќе го најави неговото доаѓање за шеф на државата, а пред тоа, во четири очи да му ја прет­скаже иднината… без оглед што во било таков случај, тоа особено во овие околности, и онака зависи само и един­стено од него, од моќниот Јасен Розовски и од специ­јалните фондови за итни и битни состојби што ги има секоја, а особено оваа сиромашна држава…

Затоа, како ладен туш му дојде исказот на астро-медиумот.

„Ние имаме претседател!“ – викна уште на пра­гот Лунов влегувајќи наврапито, со развејан маслосан ман­тил и со широко ококорени очи гледајќи го премие­рот, па  кревајќи ја притоа раката со прстот вперен кон та­ванот со позлатени штукатури, додаде: „Претседа­телот е сѐ уште во својот кабинет! Тој никогаш не го напушти!“

„Ама ти за тоа ли си дојден?“ – не дозволи да се збу­ни Розоски, веќе опитен во вакви ситуации „Да ми пра­виш смутови и заебанции, или да ми помогнеш?!“

„Вистината е најголемата помош која можам да ти ја пружам“ – викаше медиумот.

„Добро, ај смири се. Седни малце и напиј се нешто. За што си, за виски, за коњак?“ – рече премиерот.

„Вињак. Ако има вињак, може една чашка“ – рече ме­диумот седнувајќи и откако го доби пијалокот, сосем ја смири првичната егзалтација.

„Ај сега кажи што имаш, па јас да ти кажам што планирам!“ – без заобиколување му рече премиерот.

„Планот ќе ти се оствари !“ – извика медиумот теат­рално станувајќи притоа – „Ќе бидеш?….“

„Даааа?“ – се вслуша Розовски – „А што ќе бидам!“

„Ќе бидеш – што ќе бидеш! Еве јасно те гледам на високо место?“

„Колку високо“ – препредено праша премиерот

„Колку Ајфелова кула! Може да одиш за амбасадор во Париз….“

„Ај добро, седи, смири се па да напрајме договор ко лу­ѓе!“ – му рече Розовски вешто криејќи го разоча­ру­вањето од исказот на јасновидецот – „Може уште една?“

„Може. Дупла. Добар ти е вињакот – ми ги раздвижи сите визии. Некако не гледам доволно високо… а за тоа сум дојден“ – помирливо рече медиумот.

„Па, јасно човече!“ – одговори Розовски – „Го знам тоа од искуство! Ајде сега кажи што имаш да кажеш. Ка­ко знаеш дека Устојан е во кабинетот кога кабинетот е празен?“

„Тоа ли е аргумент?!“ – рече медиумот и го дрмна дуплиот вињак.

„Што сакаш да кажеш?“ – не разбра Розовски.

„Па тоа дека кабинетот беше уште попразен кога Устојан беше стандардно присутен во него!“

„Каков-таков, тогаш немавме уставна криза“ – рече премиерот – „Сега мораме да се извлечеме од неа… Жив ли е Устијан?“

„Ехааа!“ – потврди Лунов – „Жив, здрав и радосен! Си го прави ќеифот, и тоа фино-лепо качен таму…“

„…Пак кај онаа ороспијана ?!“

„Ц-к! “ – одрече на традиционален начин Крсте Лунов – „Качен е на брод!“

„И он избегал, а, мамицата мамина да му ја онадам! Ко и другите сигурно е на море кај комшиите?!“ – неси­гурно потпраша Розовски.

„Οχι!“ – симпатично одрече Медиумот и ја подаде ра­ката со празната чашка кон премиерот  – „Останат е во ка­би­нетот! Ја таму јасно го гледам, ја во неговион ка­би­нет дури можам да го намирисам! “

„Е, нема више пиење!“ – отсече Розовски и ја пов­ле­че веќе подаденатa рака со подиспразнетотo шише ви­њак.

*

Единствено Хилдегард Тодевска остана во просто­ријата и чистејќи го отечениот нос, погледна во богатата штукатура која го обрабуваше таванот на ка­би­нетот, на некој чуден начин чувствувајќи го присус­твото на Претседателот. Таа не можеше да прифати дека Ус­тијан Поп-Трајков веќе не е на служба. Духот на Прет­се­дателот барем за неа, сѐ уште престојуваше во каби­не­тот. Во нејзиното чувствување, тој сјаеше како крис­та­лите од големиот полилеј набавен во странство со пос­ред­с­тво на нејзиниот поранешен сопруг кој умееше да води љубов брзо и солидно како да наплатува хонорари за консултантки услуги, но исто така и да смени и брак, и место на престој, работа и, евентуално, на живеење.

„Хилди!“ – наеднаш се зачи познат глас.

„Претседателе!“ – извика и потстана Хилдегард.

„Но, тофа сум јаз, туша моја!“ – одново се јави гласот и дури тогаш доблесната Хилдегард Трајкова се врте и на вратата го виде својот екс-сопруг Вили Шварм.

„Што бараш ти тука?!“ – рече со извесен непријатен призвук во гласот сеќавајќи се дека тој, еден дамнешен ден ја напушти без каква било најава, токму како сега Устијан државата. Но таа не беше државата, таа имаше чув­ства, неколкумесечен заеднички живот со него, пот­реба за некого да готви, конечно како и секоја здрава жена, таа имаше и свои специфични телесни потреби…

„Така ли пречекува сопствени сопруг, моје траго liebe!“ – не дозволи да се изненади тој – „Осфен тоа, кога зитуационен ќе ви се прафат kompliziert како сега, тука е секогаш твој старo тобрo Вили да помогне!“

„На што мислиш?“ – со професионална дискреција одго­вори  неговата екс-сопруга.

„Мислам на исчеснуфање на ваш прец’дадел Uzdian Von Traykoff“ – весело одговори Вили Шварм и притоа на­мигна: „Кога него нема, време е за да појави Вили!“

„Те молам, тебе не ти е местото тука!“ –  енергично ре­че Хилдегард и се обиде да го врати преку влезот во претседателскиот кабинет.

„Абa либе моје, мене ми треба само говор на Уздијан во врска сценариото „б“ во случај на фашиот прекин на finalisierte преговори во Унијата.“

„Не доаѓа предвид!“ – строго рече Хилдегард и се оби­де да го истурка поранешниот сопруг, но наиде на не­говата енергична и цврста прегратка.

„Да беше нашиот претседател тука, ќе видеше ти да­ли вака ќе се однесуваше!“ – рече Хилдегард пред плач.

„Aber Hildi, Уздијан сам ќе ми дадеше свој ковор…“ – нежно ѝ прошепоти Вили во увото и в миг ѝ ги покрена си­те шумови, извици, страсти, пофтежи, пафтежи, жел­би и дамари… додавајќи во уште еден секси-шепот – „…Јаз давам експерско мислење und  korrektur!“

„Апсолутно!“ – нејзе дури ѝ се стори дека го слушна гласот на исчезнатиот шеф на државата.

Во тој момент заѕводи телефонот на Вили Шварм со мелодија од филмот „Казабланка“ на која Хилдегард и тој толку пати водеа брза и ефикасна љубов.

„Ќе кренеш, ли бе, liebe?“ – шепотеше Хилда во неговата прекратка.

„Nein!” – одговори Вили и знаејќи дека Кристијан Ван­деркопф веднаш ќе сфати дека е ангажиран со не­каква акција и дека секако ќе му се јави подоцна, ја при­тисна Хилди во прегратката со едната рака, додека со другата цврсто ѝ ја стисна крупната дојка.

„Свири го тоа повторно, Вил!“ – рече занесено Хилдгарад и се препушти на неговите брзи и ефикасни прегратки и стисоци додека новиот повик на Ван­дер­копф пак ja свиреше слаткaта фраза од „Казабланка“, а ка­бинетот почна да се шири и да се менува во еден  роман­тичен простор и боите да му бледнеат како на фотошоп, сѐ додека не се претвори во егзотична црно-бела ма­роканска кафеана, а на Хилдегар во главата ѝ шумолеше од шепотите на Вили, музиката од филмот, шумовите на бранови, фиукањето на медитерански маестрали, плискањето на крвта од нејзините сопствени дамари, и заедно со сета таа папазјанија од слики и звуци, од – иако е непристојно така да се каже – мераклиските извици на Устијан: „Напред, Вили! Удри, брат!“…

*

И откако кабинетскиот перформанс Казабланка зав­р­ши, единствен со среќен крај во оваа, така да се ка­же, вонуставна приказна, а Вили си ја местеше кошулата а Хилди бујната и обезредена коса, во кабинетот нена­ја­ве­ни влегоа премиерот Розовски и медиумот Крсте Лу­нов кој со испружени раце  и со вџашен поглед, почна да вика:

„Тука е. Го чувствувам неговото присуство! Просто можам да го намирисам!“

„И јас, страшно мириса на прчојна!“ – возбудено се на­додаде и премиерот – „Ама каде е, каде е Претседа­те­лот?“

„Не знам, не знам“ – го надвикуваше астрологот и чу­дотворниот медиум – „Само чувствувам само дека е тука.“

„Entschuldigung“ – спокојно рече Вили Шварм кон премиерот – „Јаз знам каде е господинот претзедател Уз­дијан!“

„Каде?!“ – се свртеа премиерот и медиумот едно­времено.

„Ова е мој конзултантес-прајс и зметка во Unionban­kgeselshaft.“  – Вили Шварм му подаде една картичка со ве­личина на визитка – „Примате ОК, хер  Канцлер Ро­софски?“

„Розовски“ – го исправи Хилдегард, така да се каже, на кирилица и со точна акцентуација, на третиот слог одзади.

„ОК, ОК, прифаќам!!!“ – ја чапна картичката и возбудено повтори Розовски исто така на нашето наци­о­­нално писмо – „Сега кажете каде е претседателот Ус­тијан!“

Вили Шварм се сврте кон големото претседателско биро и раширувајќи ги прстите од дланката, слично на илузионист вртеше со десната дланка, а потоа ја нурна меѓу бројните предмети и од таму извади едно мало шише со минијатурна галија во него.

„Ете Уздијан!“

„Ај не се заебавај!“ – се замати Јасен во погледот – „Ова не е приказна за Аладин, туку за мојот шеф на држа­вата!“

„Aber, ja! Погледајте внимателно“ – рече Вили со ве­дар и смирувачки тон, со кој уште еднаш го освои заб­лу­дениот, вљубен поглед на својата поранешна сопруга, и му го доближи шишето на премиерот.

Во шишето, на палубата од галијата, облечен во бе­ли куси панталони и во морнарска маица во сини риги, ра­досно мавташе Устијан Поп-Трајков и гушкајќи ја втората братучетка на Хилдегард која радосно ѝ мавна на роднината, додека Устијан му довикуваше на Ро­зовски:

„Тука сум бе, Куртооо! И немам намера да се враќам. Шетаме со друштвово – од кабинетов до Корзика и Сици­јалија, па до Малта и до Казабланка и назад… и си ужи­ва­ме! Овде ти е – една милина! Ти таму распишувај избори, пре­земи го кабинетов, само не ми го пипај шишево, заш­то тогаш ќе морам да ви се вратам! Вака нема никому да пречам! А немам веќе ни алергии. Кај ќе имаш алергија вака бебедно пикнат во внатрешноста на шише. Ја сум ви внатрешно исчезнато лице. Накусо, јас сум ти еден среќен човек.

А и ти си. Дури ќе можеш за нешто и да се консултираш со мене. И фала богу што дојде Вили, за ко­нечно да ме пронајде! Значи, Вили, другарче, јави му на Вандеркопф дека поднесувам неотповиклива оставка, ете, од здравствени причини, оти подобра причина од оваа – здравје! Мене сега ме интересира само ова, кру­зингов на галија, а на кормилото на државата зад себе го оставам овде присутниов Јасен Розовски. Ваков-таков, подобар од него нема да најдете. А може и оној пајак од министер, иако тој е порасипан од Јасена. Вие конечно ќе си видите кого ќе наместите на моето место. А на Ван­деркопфа  порачај му, ако сака да си го намали стресот, ама и кариерните очекувања, го чекам на бродов и него; иако знам дека тој сѐ уште има крупни амбиции…“

„…и свој јахт во Lübeck, на наши северно ефропски море!“ – дообјасни Вили, им мавна на присутните и трг­на кон излезот, пред сѐ за да го извести својот шеф за успешно завршената мисија.

„Вили, ќе се вратиш ли бе, liebe?“ – тажно, со приду­шен очајнички извик, но сепак достоинствено, по него рече Хилегард Трајковска-Шварм.

На што тој се сврте, го крена палецот во воздух во знак на позитивно настроение и оптимистички одговор.

„Сфекако Хилди!“ – додаде Вили Шварм – „Само не снам точно кога! Тука сум, кога повторно ќе ви прит­ре­бам. Мислам дека се гледаме скоро, за ваши нови избори. Auf Wiedersehen, liebe Hildi! “

Во просторијата завладеа молк кој, за да не дозволи пак да се наруши, сега во суштина поволната атмосфера, продуктивно го прекина астро­логот Лунов:

„Во тој случај не би било лошо да се напиеме нешто“ – и му се обрати на домаќинот во шишето – „Гос’н Поп-Трајков, извињавајте, да не ви се наоѓа некое вињаче во барчево ?“

„Се наоѓа, бе брат, како не! Овде сѐ има. Ние на кр­ста­рењево, моментално си м’скаме румче. После, ќе свртиме на италијанско винце. Вие таму слободно пијте, грицкајте, лапајте све што таму ви се наоѓа!“ – викна Устијан  од своето шише повторно вратено на бирото во претседателскиот кабинет – „И не забравајте: од овде, ја стално ќе бидам со вас!“

 

Расказот е дел од наградената книга

ПараδΩξicoN / Парадоксикон (ВиГ Зеница, Скопје, 2020)