Минатата година во Рим е отворен првиот вертипорто, кој официјално влезе во ерата на Urban Air Mobility UAM, т.е. јавен превоз со авион. Тоа значи дека оваа земја се подготвува за воведување на воздушни такси.

Главниот град на Италија, благодарение на структурата што ја реализираа аеродромите во Рим во зоната на меѓународниот аеродром Фиумичино, предвиде ваков тип на услуга оваа година, но тој се уште не е реализиран.

И Милано се подготвува да ги пречека летечките такси на дел од небото над градот откако Sea и Skyports во јули годинава потпишаа договор со Lilium, еден од производителите на летечки такси, што ќе доведе до воведување на овој вид јавен превоз. на небото над регионот Ломбардија и низ северна Италија.

Врвни пристаништа на летечки такси во Рим

Аеродромот, односно vertiporto во Рим е инфраструктура од околу 5.500 квадратни метри, а првиот пробен лет е извршен во 2022 година на електричното летечко такси Volocopter 2X на стартап компанија од Германија. Електрично аеротакси, модел VoloCity полета благодарение на моќта на 18 мотори со електрична батерија, летајќи со 40 километри на час пет минути и на висина од 40 метри.

Овој тест направен пред две години е само првиот чекор во поширокиот екосистем на урбан транспорт кој ќе го намали ширењето на CO2 и акустичното загадување бидејќи моторите многу тивко брчат за време на полетувањето и слетувањето,  а додека летаат се нечујни. И од аеродромот Фјумичино во Рим до центарот на градот му се потребни само 20 минути летање.

И покрај тоа што се предвидуваше дека таксито ќе полета веќе оваа година, и ќе лета редовно во текот на 2025 година, која е јубилејна година во Рим во која се очекуваат над 30 милиони туристи, тоа се уште не се случи.

Било планирано до 2026 година да полета и во Милано, кога ќе се одржуваат Зимските олимписки игри, а до 2030 година во Италија се надеваат дека ќе превезуваат 2.000 патници дневно кои ќе ги користат овие летечки такси во Милано и околината. Градот Чиоџа сака да го отвори своето вертипорто како и Пјаченца, а се надеваат дека тоа ќе се случи во следните две години.

Што вели Европската агенција за воздухопловна безбедност?

Европската агенција за воздухопловна безбедност (EASA) објаснува дека вертипорите се одредени зони кои ја обезбедуваат потребната инфраструктура за воздушен транспорт на луѓе и стоки на безбеден начин и преку Vtol. За да се реализираат тие треба да бидат лесно достапни, со добри врски до и од улици, железнички станици и метро, ​​автобуси итн. Можно е нивно спроведување на ниво на улица, но и на покриви на згради.

Во Рим се прават напори да се најдат безбедни зони кои ќе бидат профитабилни и за римските компании. Roman Vertiporto има три специфични карактеристики што го прават единствен во Европа: се наоѓа во внатрешноста на една голема аеродромска структура (Меѓународен аеродром „Леонардо да Винчи“), која обезбедува инфраструктура за електрично полнење на „e-vtol“ и истовремено  е регулаторно sandbox, т.е. контролирана средина во која може да се спроведат тестови и студии и на авиони и на технологии за полнење.

На аеродромот во Рим е планирано да се гради чекална за патници во која ќе има и ресторан.

Вертипорти во Милано

Што се однесува до Милано, општина Милано, заедно со Sea, - компанијата што управува со аеродромите во Милано, предвидува раѓање на важен вертипристаниште на Малпенса, кој ќе се нарекува мини-хаб, додека оние во градот треба да бидат многу мали, три до четири квадратни метри. Целта, иако времето истекува, е тие да бидат изградени до почетокот на Зимските олимписки игри во Милано Кортина во 2026 година.

Политехничкиот универзитет во Милано анализираше каде може да се лоцираат вертипорти во зоната на Милано и идентификуваше 17 зони, една во Малпенса, една на аеродромот Линате, девет во самиот град и шест во регионот.

Возењето со летечко такси би требало да чини од 120 до 150 евра, по што цената од аеродром до центарот на градот ќе падне на 80. Летечкото такси, кое би го реализирала компанијата Lilium и чека дозвола од Ease and Fa (Федерална авијациска управа) во Америка, би превезувало двајца до седум луѓе со брзина од 300 километри на час и би можело да патува 190 километри.

Досега се нарачани 796 вакви такси возила, од кои 100 се од авиокомпанијата „ Saudia “. За сето ова да се овозможи, наскоро во Милано ќе се создаде нова компанија во која „Sea“ ќе има 51 отсто одговорност, „Skyport“ 30 отсто, а двата аеродроми кои се и акционери на „Sea“, 19 отсто.

Оваа компанија ќе се занимава со изградба и управување со писти и инфраструктури потребни за полетување и слетување на електрични аеротакси. За изградба на првите четири вертипорти се планира да се инвестираат 30 милиони евра. До 2030 година се верува дека заработката ќе надмине 13 милиони.

 Што се летечки скутери?

Летечкиот скутер се вика „Jetson One“ и е направен во Арецо. Достигнува брзина од 100 километри на час и лета на височина од 400 метри. Ова е беспилотно летало со едно седиште кое полетува и слетува вертикално и е прв во новата класа на летечки ултралесни возила што ќе се користат секој ден на небото над градовите во Италија.

„Jetson One“ припаѓа на истоимената шведска компанија, но се произведува во Арец. Досега се продадени 400, а испораките ќе започнат кон крајот на оваа година. Засега ќе се користи за спортски цели на приватните аеродроми, а плановите за наредните години се многу поамбициозни.

Од компанијата велат дека во иднина ќе се користи за транспорт на органи и крв, за градски транспорт, за наводнување на ниви итн. „Jetson One“ може да вози дваесетина минути, товарот што може да го носи е 95 килограми, брзината му е 102 километри на час, достигнува висина од 405 метри, а цената му е околу 100.000 евра.

И додека се чекаат меѓународните дозволи и адаптацијата на инфраструктурата на овие нови авиони, Италија и остатокот од светот се поблиску до она што некогаш беше само научно-фантастичен филм, а денес е многу блиска иднина.