Растечкиот проблем со загадувањето на животната средина со пластика и присуството на нејзини парчиња во водата низ целата планета ги принуди научниците да се борат против нанопластиката. Најновото решение за отстранување на пластиката од вода е растворувач кој според првичните резултати отстранува околу 98 проценти од пластичните парчиња од свежата и солената вода.

Никој сè уште не знае какви опасности навистина претставува пластиката за човековото здравје, но неодамнешното сознание дека пиеме невидливи парчиња пластика заедно со нашата вода предизвика многумина да се чувствуваат непријатно.

За да се спречи микропластиката и нанопластиката да навлезат длабоко во нашите тела и мозоци, истражувачите од Универзитетот во Мисури дојдоа до потенцијално одржлив и безбеден начин за чистење на водата од микроскопски загадувачи.

Користејќи ниско-токсични природни состојки во течна форма, истражувачите покажаа дека околу 98 проценти од наноскопските честички од полистирен може да се отстранат од свежата и солената вода.

Решението што го направија истражувачите плови на површината на водата, како масло. Меѓутоа, ако сè се промеша, таа течност ќе ја собере микроскопската пластика од водата и ќе ја извади на површината. Со аспирација на горниот слој на течност со пипета, истражувачите од Универзитетот во Мисури открија дека можат да ги отстранат речиси сите делови од нанопластиката од нивните контаминирани примероци на вода.

Во солената вода, методот бил успешен во отстранување на 99,8 проценти од честичките од полистирен полимер. Врз основа на прелиминарните тестови, концептот треба да биде исплатлив и потенцијално „одржливо решение за проблемот со нанопластиката“, велат истражувачите од Универзитетот во Мисури.

Во секој литар флаширана вода има околу 240.000 нанопластични честички

Со понатамошни истражувања, техниката би можела дури и да се покаже корисна за чистење на водата од други загадувачи, како што се хемикалиите кои засекогаш остануваат во вода.

Повеќекратните студии покажаа дека водата од чешма и флашираната вода содржат бројни микроскопски парчиња пластика, особено нанопластика кои се помали од еден микрометар.

Според некои проценки, во просек, во секој литар флаширана вода има околу 240.000 нанопластични честички. Овие небиоразградливи парчиња понекогаш се прават намерно, а понекогаш се формираат независно од распадната микропластика. Тие лесно можат да навлезат во природните екосистеми, преку реките или мрежите за одводнување на теренот или за време на абење на гумите, водата што се користи во земјоделството или постројките за третман на отпадни води. 

Пластиката е присутна дури и во најоддалечените агли на планетата

Денес, нанопластиката се наоѓа во водите ширум светот, вклучително и места толку оддалечени или оддалечени како длабоките, темни слоеви на морињата и океаните, Арктикот и планинските езера.

„Нанопластиката може да ги наруши водните екосистеми и да влезе во синџирот на исхрана, што претставува ризик и за дивиот свет и за луѓето“, вели хемичарот Пијуни Иштавера, кој го предводеше истражувањето.

Покрај тоа, штетните хемикалии, како што се тешките метали или ретарданти на пламен (супстанции кои се користат за гаснење пожари, намалување на запаливоста на материјалите или ширење на пламенот), исто така може да се залепат на површината на нанопластиката, каде што можат да комуницираат со биолошките мембрани.

Отстранувањето на таквите ситни загадувачи од околината не е лесно. Неодамна, истражувачите во Кина открија дека обичната зовриена вода од чешма може да отстрани до 90 проценти од нано и микропластиката. Ова може да биде едноставен начин да се отстранат загадувачите од водата за пиење, но не е применлив за поголеми водни тела што би можеле да бидат контаминирани.

Новата техника осмислена од истражувачите од Универзитетот во Мисури може да се справи со загадувањето од нанопластика на многу поскалабилен начин.

„Нашата стратегија користи мала количина на специјално дизајниран растворувач за да ги апсорбира пластичните честички од голема количина вода“, објаснува хемичарот Гери Бејкер.

Според него, способностите на овие растворувачи не се целосно разбрани.

„Во идната работа имаме за цел да го одредиме максималниот капацитет на растворувачот. Дополнително, ќе истражиме методи за рециклирање на растворувачи, овозможувајќи им да се користат повеќе пати доколку е потребно“, објави Бејкер.

Студијата е објавена во научното списание ACS Applied Engineering Materials.