-Сите сопственици на интернет платформите и социјалните мрежи кои најмногу ги користиме, категорично тврдат дека не ја користат можноста за прислушување, бидејќи тоа е незаконско, вели ИТ консултантот Воислав Родиќ во разговор за РТС.

Можеби треба да им веруваме, не затоа што верувам во нивната етика, туку во нивната желба да го максимизираат профитот“. Би било многу скапо да се добијат податоци за тоа што им се допаѓа на луѓето на тој начин“, забележува ИТ консултантот.

Фактот што реклама се појавува во објавите на една од интернет платформите не само кога разговараме со некого, туку и кога гледаме реклама на телевизија или едноставно размислуваме за нешто - е последица на фактот што податоците се собираат за сите аспекти на нашето дигитално однесување и користење на платформи.

„Што гледавте, колку долго гледавте? Дали ви се допадна, дали споделивте со некого, дали коментиравте, дали споделивте со коментар. Сето тоа е оценето врз основа на тоа каде сте, што е исто така важно. Телефоните мора да ја снимаат локацијата за да може нашиот мобилен оператор воопшто да ни обезбеди услуга“, додава Родиќ.

Исто така, треба да се има предвид дека пред да почнеме да разговараме за нешто со некого, сме размислувале за тоа. Можно е претходно веќе да сме гледале нешто онлајн или некој пријател со кој разговараме да го направил тоа.

Совети како да се заштитите од „активно слушање“

Истражувач од компанијата „Касперски“, Илисандро Убиедо, објаснува дека, општо земено, тоа е еден вид насочено рекламирање што е приспособено на нас и нашите најблиски, врз основа на информациите што различните апликации, веб-страници и прелистувачи ги собираат за да го создадат нашиот профил.

„Пред сè, треба да ги оневозможите услугите за паметни телефони кои се засноваат на активно слушање, како што се Google Assistant или Alexa или Siri. Исто така, можете да ги проверите дозволите за апликациите и да дозволите пристап до микрофонот само на оние на кои навистина им е потребен, како на пример, апликација за разговор.

Треба да избегнувате инсталирање на несакани апликации, како што се рекламни  или малвер, и да инсталирате антивирус за паметен телефон.

Можете исто така да користите VPN услуга за да избегнете да бидете таргетирани врз основа на локацијата, па дури и да користите прелистувачи фокусирани на приватноста, кои обезбедуваат природни способности против следење. Бидете информирани за оние кои се обидуваат да ја нарушат вашата приватност“, препорачува Убиедо.

„Бидејќи сме на иста локација, алгоритмот на сопственикот на интернет платформата вели, чекајте, овие се заедно, ова се пријатели, голема е веројатноста дека вториот ќе го интересира што веќе барал првиот. “, објаснува Родиќ.

Прислушување или активно слушање

На балканскиот пазар има неколку апликации кои се користат за прислушување, а најмногу ги користат детективските агенции кои работат според Законот за детективски агенции.

„Тоа всушност ви покажува кои се техничките можности на вашиот телефон. За некој да го активира ова на вашиот телефон, треба да биде некој што имал неовластен пристап до вашиот телефон најмалку неколку минути. Тие што продаваат вакви производи велат дека е наменет родителите да ги контролираат децата“, вели ИТ консултантот.

Агенциите кои прикажуваат такви услуги во суштина соработуваат со државните агенции, а цените за услугите таму почнуваат од 500.000 долари па нагоре, забележува Родиќ.

„Живееме во ера во која сите аспекти на нашата дигитална активност се чуваат, складираат. Како што вели еден функционер на агенција што се занимава со тие работни места: „Собирајте се, ништо не заборавајте“, па така ние сè собираме, ништо не забораваме. А тоа е масовен надзор“, истакнува ИТ соговорникот.

Затоа мораме да направиме разлика помеѓу шпионирањето како активност која е прецизно насочена кон поединец или организација, од масовен надзор на кој сите сме изложени преку едноставна употреба на дигитални асистенти - компјутери, лаптопи, телефони, таблети.

Кога станува збор за дигиталните агенции, тие го следат нашето целокупно однесување преку колачиња - мали дигитални записи кои не следат само кога сме на социјална мрежа, туку и кога правиме или не правиме ништо друго, но телефонот е со нас и се движиме.

„И тоа е доволно. Нивното активно слушање е всушност квалитативна анализа на сè што правите. Значи, ве ангажираше агенција која рекламира производ, го промовира, има многу коментари, но какви се тие? Дали се позитивни или негативни? Или тие се нешто помеѓу? Значи, активното слушање е всушност анализа на квалитетот на вашиот изглед на пазарот“, објаснува Родиќ.

Можеме ли целосно да се заштитиме

Воислав Родиќ наведува дека доколку сакаме целосно да се заштитиме од можноста за „активно слушање“ на телефонот, бидејќи можеби водиме доверлив разговор, треба да земеме торба од ткаенина со бакарни конци и да го ставиме телефонот во неа.

„Тоа е единствениот начин за целосна заштита. Сакате да бидете мирни, правете ги и двете, но цената е што тогаш ќе бидете недостапни“, нагласува ИТ консултантот.

Исто така, секој од нас треба да одвои малку време и да помине низ опциите во нашиот оперативен систем за секоја апликација.

„Apple“ во 2021 година, во верзијата 14 на оперативниот систем воведе стандардната постапка за сите апликации, што значи дека местењето кое се подразбира е за сите забрането. Така, кога апликацијата што ја користиме бара пристап до камерата и микрофонот, ние одлучуваме дали ќе дозволиме или не, дали само еднаш или постојано додека ја користиме апликацијата, вели Воислав Родиќ.